• Home ›
• Nieuws ›
• Leren leuker maken vanuit passie voor het brein

Geplaatst op 27 mei 2021

Met veel plezier stellen we je voor aan inspirerende Quadraam-collega’s die hun kennis graag delen. Evelien Helmers is niet alleen remedial teacher op Het Westeraam en Lyceum Elst, maar ook maker van de Leertip-boekjes, breinologie-gastspreker en sinds kort neurofeedbacktrainer.

Hoe ziet jouw werkdag als remedial teacher eruit?
“Heel afwisselend! Ik mag elk half uur een andere leerling onverdeelde aandacht geven om te ‘leren leren’. Leerlingen krijgen van mij praktische tips. Ook help ik ze met het ontwikkelen van een persoonlijke leerstrategie. Zo maak ik leren leuker.”

Hoe ga je te werk?
“Samen met de leerling maak ik als het ware een puzzel: hoe werkt leren in jouw hoofd? Want dat is echt voor iedereen anders. Denk aan het tijdstip van de dag. Ben je een ochtendmens en stel je je huiswerk uit tot de avond, dan is dat een extra belemmering. Ook kijken we naar de thuisomgeving. Heb je kleine broertjes of zusjes waardoor het thuis te druk voor je is, maak je huiswerk dan lekker rustig in het Leerlab op school.”

Hoe zorg je dat het brein informatie beter onthoudt?
“Als het gaat om woordjes leren, werk ik bijvoorbeeld met flitskaarten. Of we verdelen de woorden in kleine groepjes en schrijven ze op met verschillende kleurtjes. Of we zoeken er plaatjes bij. Op die manier activeer je beide hersenhelften en kun je de woordjes beter onthouden. Zo kun je van je moeilijkste woord ineens je makkelijkste woord maken. Kinderen met dyslexie, voor wie informatie vaak één grote brij van zwart op wit is, hebben hier bijvoorbeeld veel aan.”

Kan leren voor elke leerling leuk zijn?
“Nee, je kunt het wel ‘leuk-er’ maken. Leerlingen die veel affiniteit hebben met computers of die visueel zijn ingesteld, kun je de lesstof bijvoorbeeld aanbieden via een instructievideo. En sommige leerlingen krijgen, alleen al doordat ze ‘gezien’ worden, een boost. Daardoor gaan ze thuis eerder aan de slag met hun schoolwerk.”

Is ‘leren leren’ alleen voor de onderbouw?
“Zeker niet! Ik help veel leerlingen in leerjaar 1 en 2, maar ik werk ook met bovenbouwleerlingen. Sommigen zijn super intelligent waardoor het ze in hun jongere jaren als het ware is komen ‘aanwaaien’. In de bovenbouw is de stof ineens veel lastiger, waardoor ze ontdekken dat ze eigenlijk niet weten hoe ze moeten leren. Of er komt ineens faalangst om de hoek kijken. Ook daar helpen we leerlingen mee.”

Wat is de grootste misvatting over ‘leren leren’?
“Dat iedereen op dezelfde manier leert. In vijfentwintig jaar heb ik nog nooit een leerling gehad die identiek is aan een ander. Iedereen leert anders. En dat kan zelfs per periode verschillen. Soms hebben we samen de puzzelstukjes gevonden, maar moeten we een jaar later toch iets anders bedenken. Gewoon, omdat het puberbrein in ontwikkeling is. Dan gaan we weer opnieuw zoeken.”

Welke invloed heeft de corona-situatie op het ‘leren leren’?
“Veel leerlingen vinden het lastig om zich thuis te motiveren en een goede leerstrategie te vinden. Normaal gesproken hoor je al veel in de klas. Bij thuisonderwijs moet je veel zelfstandiger werken, structureren en plannen. Leerlingen overzien dat vaak niet. Dan zijn er thuis ook nog eens allerlei verleidingen zoals games. Vaak voelen leerlingen zich schuldig en trekken ze pas aan de bel als ze het echt niet meer weten. Alleen door continu individuele gesprekjes te voeren, krijg je dit eerder inzichtelijk en houd je leerlingen positief. Mentoren doen daar ontzettend hun best voor.”

Corona heeft ook een boekje met leertips opgeleverd? 
“Klopt. Tijdens de eerste lockdown deelde ik dagelijks online tips om leerlingen te ondersteunen bij het leren-op-afstand. Bij terugkomst op school gaven leerlingen aan dat ze het handig vonden om de tips bij elkaar in een boekje te hebben. Dat heb ik opgepakt voor Het Westeraam en Lyceum Elst. Op een voor leerlingen heel aansprekende manier: geen zwarte letters op wit papier, maar mijn eigen handschrift gecombineerd met een gezellige, kleurrijke lay-out. De boekjes zijn tegen kostprijs te verkrijgen via www.eveleren.nl. Ik maak er geen winst op. Het gaat mij puur om het delen van de kennis. Veel scholen en instanties maken er al gebruik van.”

Als jij Minister van Onderwijs zou zijn, wat zou je dan doen?
“Net als Arie Slob veel geld investeren in structurele onderwijsontwikkeling. Met als uitgangspunt: gedifferentieerde begeleiding. Wel vind ik de toon van Minister Slob vaak negatief: dat dingen niet lukken, dat er veel achterstand zou zijn. Is het - over de lange termijn bekeken - heel erg als je een paar hoofdstukken hebt gemist? Ik denk het niet. Leerlingen hebben het afgelopen jaar juist ontzettend veel geleerd: hoe ontwikkel jij je als je op jezelf bent teruggeworpen? Je groeit juist van de dingen waar je moeite mee hebt. Dat is pas waardevol leren.”

Wat maakt jouw werk zo boeiend?
“Ik ben gefascineerd door de werking van het brein. Hoe zit het brein in elkaar? Hoe slaat het informatie op? Hoe leert jouw brein? Hierover geef ik ook regelmatig workshops via bijvoorbeeld Quriuz. De ontwikkelingen op dit vlak zijn de laatste jaren razendsnel gegaan en zijn bij veel onderwijsmensen nog niet bekend. Ik vertel ze er graag meer over.”

Wie is jouw inspiratiebron?
“Ik heb veel bewondering voor de neurowetenschapper Björn Crüts. Hij weet ontzettend veel over het brein en kan dit op een heel mooie manier vertalen naar het onderwijs. Ik heb bij hem de neurofeedback-opleiding afgerond en ben nu een van de dertig neurofeedbacktrainers in Nederland. We zijn onlangs live gegaan met een programma waarbij we met behulp van hersenmetingen je brein kunnen trainen. Denk aan het blijvend beter kunnen concentreren. Mensen met bijvoorbeeld ADHD hebben hierdoor vaak geen medicatie meer nodig. Het biedt ontzettend veel kansen, juist ook voor het onderwijs. Ik ben hierover in gesprek met de afdeling Onderwijs & Onderzoek; mogelijk gaan we een pilot doen op Het Westeraam. Ik kan niet wachten!”

« Terug naar overzicht