Leerlingen en Marcouch herdenken Holocaustslachtoffers

• Home ›
• Nieuws ›
• Leerlingen en Marcouch herdenken Holocaustslachtoffers

Een indrukwekkende les uit het verleden. Maandag stonden leerlingen van het Beekdal Lyceum en het Olympus College samen met burgemeester Ahmed Marcouch stil bij de Holocaust. In Kamp Westerbork lazen zij namen voor van slachtoffers. “Zolang je naam wordt genoemd, ben je niet vergeten.” 

Het is doodstil als educatief medewerker Patrick Prinsen het eerste deel van zijn rondleiding heeft afgerond op Kamp Westerbork, een kale vlakte met een heropgebouwde barak, goederenterrein en radiotelescopen. Burgemeester Ahmed Marcouch en zo’n vijftien leerlingen van het Thomas a Kempis College, het Beekdal Lyceum en het Olympus College hebben even geen woorden paraat, nadat Prinsen het verhaal van Lena Mogendorff heeft verteld.

Lena Mogendorff
Lena Mogendorff (14) woonde, net als de luisterende leerlingen, in Arnhem, aan de Rijnkade. Op 7 juni 1943 arriveerde ze in Westerbork, dat de nazi’s als doorvoerkamp gebruikten. Mogendorff verbleef slechts één nacht in Westerbork, in barak 69, om de volgende dag per trein naar het Poolse vernietigingskamp Sobibór te worden gebracht, waar ze op 11 juni overleed.

‘Ik kom, maar niet alleen’
Uren eerder, op een zonnige maandagmorgen, vertelt burgemeester Marcouch voor het gemeentehuis dat hij gevraagd is om vandaag in Kamp Westerbork namen voor te lezen van de ruim 100.000 in de Holocaust omgekomen Nederlanders. "Ik heb gezegd dat ik kom, maar niet alleen", vertelt Marcouch, terwijl de leerlingen de bus in stappen. "Ik wil het samen met Arnhemse scholieren doen."

Kofferproject
De leerlingen in de bus – allemaal meisjes – hebben deelgenomen aan het educatieve kofferproject. De koffer verwijst naar het gedenkmonument bij de Eusebiuskerk voor de ongeveer 1500 omgekomen Joodse Arnhemmers tijdens de Tweede Wereldoorlog. De inmiddels gepensioneerde levensbeschouwingsdocent Anita Hendricx startte in 2019 het kofferproject en is er nog steeds bij betrokken. "De ooggetuigen van de Tweede Wereldoorlog sterven letterlijk uit", zegt Hendricx. "We proberen scholieren als het ware tot nieuwe ooggetuigen te maken, door ze met de Joodse verhalen uit de stad aan de slag te laten gaan en deze op een creatieve manier over te brengen."

Geef het door
In de rijdende bus ontdoet Marcouch zich van de verplichte gordel ("mag van de chauffeur") om de leerlingen toe te spreken. "We gaan zo samen wat beleven", aldus de voor zondebokpolitiek waarschuwende burgemeester. "Ik roep jullie op om de lessen die jullie vandaag leren, te delen. Schrijf erover in de schoolkrant, geef een spreekbeurt, post het op social media. Geef het door!"

Namen voorlezen
Drie leerlingen, van iedere school één, moeten in Westerbork met de burgemeester namen voorlezen van Holocaustslachtoffers. Het voorlezen is begonnen op 22 januari en eindigt vanmiddag. Er ontstaat wel een probleem: de leerlingen staan niet te springen. "Ik wil niet", zegt een meisje. "Ik word al misselijk als ik een spreekbeurt moet geven."

Kristallnacht
Eenmaal in Westerbork is er eerst de rondleiding door Prinsen. Na de Kristallnacht is Westerbork begonnen als een vluchtelingenkamp voor uit Duitsland gevluchte Joden. Tijdens de Duitse bezetting werd Westerbork een doorvoerkamp. Prinsen vertelt dat hier 107.000 mensen zijn gedeporteerd, waarvan er ongeveer 102.000 zijn gestorven. "Er werd gezegd dat mensen naar werkkampen werden getransporteerd", vertelt Prinsen. "Een man nam zijn wekker mee, hij dacht: ik moet vast vroeg op." In werkelijkheid werden de meeste Joden naar vernietigingskampen gebracht, waar ze na een lange treinreis een zeepje kregen om zogenaamd een opfrissende douche te nemen: de gaskamer.

Namen van Holocaustslachtoffers
Iets voor half twee melden Marcouch en de scholieren zich in een tent, waar non-stop de namen van Holocaustslachtoffers worden voorgedragen. Eerst is de beurt aan Marcouch, die na "Helene de Zoete-Carsch, zeventig jaar", een por krijgt van Aletta Frederiks. Frederiks neemt het over. Na Frederiks volgen Lana Vleeming en Rosalie Kleene. "Spannend, maar het ging goed", zegt Aletta Frederiks (16) na het voorlezen. "Heftig, vooral als je namen hoort van slachtoffers die onze leeftijd hebben, of zelfs iemand van 5 maanden."

Spin the wheel
Ook Lana Vleeming (15) voelde ‘plankenkoorts’. Met klasgenoten van het Olympus deed ze ‘spin the wheel’ om te bepalen wie moest voorlezen. "The wheel stopte bij mijn naam. Ik ben blij dat ik het gedaan heb en dat ik hier ben geweest. Ik ga hier thuis over vertellen. Mijn vaders oma woonde in Polen tijdens de oorlog." Marcouch wil de Holocausteducatie in Arnhem verder uitbreiden. "Dit voorjaar gaan we met leerlingen naar Auschwitz. Ik vind het belangrijk dat er dan ook ouders meegaan."

Bron: de Gelderlander 28 januari 2025

« Terug naar overzicht